Feqîyê Teyran veya Fakî-yi Tayran (d.1590 Van - ö.1660 Hizan), asıl adı Muhammed olan Kürt şair, masal ve destan yazarı. En önemli eseri Hespê Reş'tir (Kara At). Bu eser 1965'te Moskova'da Kürtçe-Rusça olarak yayınlandı.
Faki Teyran'ın gerçek adı Muhammed olup, Van'ın Bahçesaray (Müküs) İlçesi'nde doğmuştur. Mezarı günümüzde Bahçesaray'ın Kartal (Verezuz) Köyü'nde bir koruda bulunmaktadır. Faki, medrese talebesi anlamına gelir ve kuşlarla konuştuğu rivayeti nedeniyle yaşadığı dönemde ve sonrasında halk arasında Faki Teyran olarak anılmıştır. Faki Teyran'ın yaşadığı dönemle ilgili çeşitli rivayetler bulunsa da, şiirlerinin içeriği, teması, stili ve hayatına dair gerçekler göz önüne alındığında, 1550-1690 yılları arasında yaklaşık 140 yıl boyunca yaşadığı kabul edilmektedir. Ancak mevcut kabrin üzerinde herhangi bir tarih belirtilmemiştir.
Cizreli ünlü alim Molla Ahmed-i Ciziri ile aynı döneme denk gelmiş ve birlikte Mela u Faki gibi bazı şiirler yazmıştır. Melaye Ciziri ile olan ilişkileri nedeniyle bir süre Cizre'de kaldığı ve bölge ile bağlarını sürdürdüğü bilinmektedir. Bölge genellikle Finik olarak adlandırılmakta olup, Dicle Nehri ve vadisine hakim konumdadır. Eski yerleşim alanları geniş bir alana yayılmış durumdadır. Cami, bu yerleşim alanlarından biridir ve hemen ilerisindeki kayalıklardan çıkan dere batı tarafında yer almaktadır. Dere batı tarafına istinat duvarları ile düz bir alan oluşturularak caminin kuzey tarafında geniş bir alan yaratılmıştır. Ayrıca her iki yamaçta çeşitli kalıntılar ve mağaralar bulunmaktadır.
Günümüzde cami, Güçlükonak karayolu kenarında bulunmaktadır ve kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. Mevcut durumuyla bölgenin tarihini yansıtan önemli bir yapıdır.
Fahri Teyran kimdir?
Feqiyê Teyran
Kürt edebiyatının önemli şairlerinden Feqiye Teyran'ın şiiri kadar hayatı da ilham vericidir. Klasik Kürt şiirine sade bir söylem kazandıran Feqîyê Teyran 1560 yılında, Van'ın Bahçesaray (Müküs) ilçesinde doğmuş ve yine 1640_ta Bahçesaray'da vefat etmiştir.
Feqiye Teyran hangi aşiret?
Feqiyê Teyran kendi şiirlerinde belirtildiğine göre Hicri 971, Miladi takvime göre 1561 yılında, o zamanlar Hakkâri'ye bağlı olan Miks (Bahçesaray)'de Mirlik yapan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelir.
Faki Teyran nerede?
Güçlükonak Damlarca Köyü sınırları içerisinde yer alan camii, halk arasında Faki Teyran Medresesi olarak bilinmektedir. Faki Teyran'ın asıl adı Muhammed olup, Van'ın Bahçesaray (Müküs) İlçesi'ndendir. Mezarı günümüzde Bahçesaray'ın Kartal (Verezuz) Köyü'nde bir korunun içindedir.