Cizre; yüzyıllara dayanan kadim tarihi ve onlarca kavime yurt olmanın verdiği tarihi ve kültürel zenginliklerin yanı sıra eşsiz doğasının bizlere sunduğu şifa kaynağı eşsiz bitkilerle de ön plana çıkmaktadır.
Latince adı Capparis Spinosa olan. Türkçe de bazı bölgelerde gebre otu ve bazı bölgelerde kapari olarak bilinen bu şifa kaynağı bitki bölgemizde Şifahl,şehfelanık,betlavi olarak bilenmektedir.
İslam Dünyasında, Endülüs’te yaşamış olan en büyük ilaç kullanım ansiklopedisi yazarı, tarihin en büyük bitki ve botanik araştırmacısı büyük âlim İbn’ul Baytar başta olmak üzere, İbn’i Sina ve tarihe mal olmuş onlarca âlimin eserlerinde yer verdiği birçok hastalarına yedirip içirdiği bitkilerin başında gelen kapari bitkisi maalesef ülkemizde v özellikle bölgemizde hak ettiği değeri görmemekle birlikte yeteri kadar da tanınmamaktadır.
Avrupa başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde özel devlet teşvikleri ile yetiştirilen bu bitki eşsiz doğamızın bir nimeti olarak bölgemizin kuru ve taşlık alanlarında kendi kendine yetişmektedir. Nehir kenarında, Cizre Kalesi içinde, Asri Mezarlıkta ve yol kenarlarında çok sık görülen bu eşsiz bitki hakkında bilgi sahibi olunsa emin olun ki insanlar bunu toplamak için yarış içine gireceklerdir.
Kökü 0 metre derinliğe kadar inebilen bu bitkini sağlığın yanı sıra çölleşmenin önüne geçmek ve erozyonla mücadele etmek için de kullanılan nadir bitkilerden biri olduğunu söylemek te lazım.
Tarihi Babil kitabelerinde, Antik Yunan kaynaklarında ve birçok kavimlerin günümüze kalan kalıntılarından çok yararlanılan ve içeriğindeki alkaloidler ve glukozinolotlar bulunduran bu doğa harikası bitkinin hangi sağlık dallarında kullanıldığına değinecek olursak;
*Ağrı Kesici özelliği bulunmaktadır.
*Sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
*Kabızlık giderici özelliği vardır.
*İdrar söktürücüdür.
*Etkili bir balgam söktürücüdür……….
*Kadınlarda adetlerin düzene girmesinde yardımcı olmaktadır.
*Solucan ve parazit düşürücüdür.
*Romatizmal ağrılara iyi gelmektedir.
*Felç riskini azaltır.
*İskorbit hastalığına iyi gelir.
*Kan bozuklukları tedavisinde etkin olarak kullanılmaktadır.
Gut hastalığına yaralı olduğu söylenmektedir.
*Anti tümör etkisi vardır.
*Hemoroid sorununa etkilidir.
*Dalak büyümesi hastalığında kullanılmaktadır.
*Kalça rahatsızlığı belirtilerini hafifletme özelliği bulunmaktadır.
*Kanser hastalarında trombosit sayısını arttırmada kullanılmaktadır.
*Multi Skleroz ( MS) hastalığına oldukça iyi geldiği söylenmektedir.
*Bazı ülkelerde afrodizyak olarak kullanıldığı da bilinmektedir. Bizim Bölgemizde ki Şİ-FAHL adının da cinselliğe olan katkılarından dolayı isimlendirildiği kanaatindeyim. Çünkü Şİ ismi Şifadan geliyorsa FAHL ( Cinsellik) kelimesinin de bu etkiden gelme ihtimali yüksektir.
Tarihi Cizre Kalesi’nin duvarlarında dahi görebileceğimiz bu değerli bitkinin İspanya devletine yılda 20 milyar Euro kazandırdığı söylenirken, z kuşağı tarafından tanınmaması üzücüdür.
Bölgemizde ve ilçemizde kendi kendine yetişen bu değerli hazinemizi keşfetmek ve yeni nesillere aktarmak hem sağlığımız hem de kültürel mirasımız açısından büyük önem taşıyor. Kapari bitkisini daha fazla insanın tanıması ve kullanması dileği ile sağlıklı ve bilinçli günler dilerim.