Cizre’mizin önemli araştırmacı yazarı ve şairi Abdulkadir Bingöl (Dilbikulê Cizîrî), yine özgün bir çalışmayla gönlümüzü fethetti. Cizre’nin toplumsal hafızasını kayda alan çalışmasıyla çok önemli bir esere daha imza attı. Eserin adına “Cizre Şiirleri, Nêrgiza Mest û Xeraman”adını verdi. Güçlü şairlik yönünü Cizre’nin tarihine, kültürüne, yetişmiş önemli şahsiyetlerine, sanatına kısacası aklınıza gelebilecek her şeyini yansıtarak yine kadim şehrimize layık bir eser ortaya çıkarmış oldu.
BOTAN
Hoş kokulu gülüm var
Adı sorsan Botan'dır
O gül Cizre, Silopi
Dih'la Gelyê Goyan'dır
Kitabın ilk bölümü Türkçe, ikinci bölümü ise Kürtçe şiirlerden oluşuyor. Cizre hakkında etraflıca yazılmış ilk şiir kitabı olma özelliğini taşıyan bu eserde Cizre’nin mahalleleri, köyleri, mesire yerleri, ustaları, sanatçıları, esnafı, âlimleri, öğretmenleri, çarşıları, oyunları ve yemek kültürü gibi birçok konuya yer veriliyor. Bingöl, Cizre’ye duyduğu sevgiyi ve bu coğrafyanın ruhunu dizeleriyle okuyucuya aktarıyor. Eserde, şehrin sosyal ve kültürel hayatını yansıtan şiirlerin yanı sıra Cizre’nin değerleri, unutulmaya yüz tutmuş meslekleri ve tarihî şahsiyetleri de anlatılıyor. Cizre’ye dair anıları olanlar için kaçırılmayacak bir eser.
Biz de kıymetli bu eseri kaçırmamak adına heyecanla sayın şairimizin hemen kapısını çaldık. Bizleri kapıda karşıladılar. İçeri girer girmez bizlere o müthiş hazinesini, yazmış olduğu kitaplarla dopdolu olan odasını gösterdi. Daha sonra “Cizre Şiirleri, Nêrgiza Mest û Xeraman” adlı eserinin yazma serüvenini anlattı. Sayın Bingöl, Cizreye olan aşkından, hayranlığından ötürü yazmış olduğu düz yazı eserlerinin yanına bu kez de manaları ahenkle raks ettiren şiir kitabını Cizre âşıklarına, Cizre sevdalılarına sunuyordu. Biz de bir Cizre âşığı olarak “Cizre Nergisi kokan şiirleri” barındıran bu kıymetli eseri kıymetli hocamıza imzalattık. Kıymetli eserin manevi kıymeti artık paha biçilmez olmuş oldu.
Bizim ilk dikkatimizi çeken şey hiç şüphesiz ki kitabın adı ve dolayısıyla kitabın kapak tasarımı oldu. Zira kapakta “Cizre Nergis Çiçeği” olmakla birlikte kitap, adını da bu nergisten alıyordu. Cizre aynı zamanda kendine has olan nergisiyle de meşhurdur. Zira bu hakikat bilimsel çalışmalarla da ıspatlanmış ve kayıtlara geçmiştir. Cizre’de mevsimi geldiğinde Cizre’nin çevresinde doğal olarak yetişmekte. Ayrıca Cizre’nin eskiden beri merkezinde “Nergizî” diye adlandırılan ve nergislerden adeta renk cümbüşü olan bir mıntıkanın adıdır. Ve dahası Melayê Cizîrî’nin şiirleri başta olmak üzere pek çok şairlerin ilham kaynağı olup bahsettiği gibi nice sitranlarda dengbejlerin nameleriyle süslediği bir sembol olmuştur. Abdulkadir Bingöl hocamızın kitabının adını Cizre Nergisinden alması ve kapak fotoğrafında da nergis bulunması bundandır.
Şiirde “Dilbikulê Cizîrî” mahlasını kullanan Abdulkadir Bingöl, bu kitapta Cizre’yi tamamen şiir diliyle anlatıyor. Daha önce düz yazı şeklinde yazmış olduğu “Nasnameya Cizîrê ( Cizre Kimliği) adlı eserin adeta bir fihristi gibi karşımıza çıkıyor.
“Cizre Şiirleri, Nêrgiza Mest û Xeraman” adlı eserde, Türkçe bölümünde, Cizre'ye duyulan hasret ve ona övgü şiirleriyle birlikte, ilçenin çeşitli meslek grupları, şahsiyetleri, esnafı, mevkileri, muhtarları, köy-mahalle ve camileri ile ilgili şiirler de mevcuttur. Kürtçe bölümünde ise keza hasret ve övgü şiirlerinin yanı sıra Cizre'de bulunan ve yerel ifadeyle "xarik" denilen boş alanlar, yemek çeşitleri ve mevkileri ile alakalı şiirler bulunuyor. Bir de teknik açıdan şiirlerine bakarsak Türkçe şiirlerinde “hece ölçüsü”nü Kürtçe şiirlerinde ise “aruz ölçüsü”nü kullandığını görmekteyiz. Okuyucularına bir kolaylık sağlamak istemiş ki aruz ölçüsüyle yazmış olduğu şiirlerin hemen başına hangi aruz kalıbıyla yazdığını açıkça belirtmektedir.
Bizleri evinde ağırlayan ve büyük bir misafirperverlik gösteren ayrıca kitabını bizler için imzalayıp kitabın manevi değerine değer katan çok değerli aile dostumuz, akrabamız sayın Abdulkadir Bingöl’e şükranlarımı sunarım.
“Cizre Şiirleri, Nêrgiza Mest û Xeraman” adlı kitaptan seçmiş olduğum birkaç kıymetli dizeleri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Cizîra Min!
Delala min!
Dîcle xemgîn xemgîn diherike Dixwaze derd û kulên te bigre bibe Bibe Mûsilê, Bexdayê,
***
Ey kulîlên Botanê
Hûn ji bîra me naçin Ehlê keyf û dîlanê
***
Âlimler içinde o bir ışıktı
Cahiller yüzünden kalbi kırıktı
O "aya gidilir" dedi de çıktı
O Mahmud Bilge'ne rahmetler Cizrem
***
İdil'de müftülük yaptı bir zaman
Hiç derdi değildi servet u saman
Muttaki, hak ehli, doğru bir insan
Mustafa Bilge'ne rahmetler Cizrem
***
Hem öğretmen idi hem de yazardı
Ders verme metodu azar azardı
Cehalet kabrini kendi kazardı
O Neşet Bilgene rahmetler Cizrem