Antik Çağlardan gönümüze Cizre isimleri

Cizre, Antik dönemlerden itibaren birçok medeniyetin izlerini taşır. Mezopotamya'nın bu bölgesi, Sümerler, Akadlar, Babil İmparatorluğu ve Asur İmparatorluğu gibi antik Mezopotamya uygarlıkları için önemliydi.

16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun hâkimiyetine giren Cizre ,Cumhuriyet döneminde Mardin'e bağlı bir ilçe iken Şırnak'ın il olmasıyla 1990 yılında Şırnak'a bağlanmıştır.

Cizre'nin tarih boyunca farklı uygarlıkların kontrolü üzerinden geçmesi nedeniyle farklı isimlerle anılmış bir geçmişi vardır. Cizre'nin Tarihi, birçok medeniyetin izlerini taşımakta ve gelen her uygarlık kendi dili ve kültürü ile Cizre’ye tarihi izler bırakmıştır.

İşte Cizre'nin tarih boyunca kayıtlı bazı isimleri ve hangi uygarlıklar tarafından verildiği;

Suzi veya Susa: Sümerlerin kullandığı bir isim

Kardu Gazarta: Kardu Rahipliği anlamına gelen Kürt kelimesinin en eski yazılış biçimi Kardu'dur

Gazarta: Cizre'nin antik dönemlerdeki isimlerinden biridir ve tarihi kaynaklarda geçmektedir.(persler)

Gazartaş: antik dönemlerde Cizre'nin adı olarak kullanılmış bir isimdir

Cezire: İslamiyet’in Cizre'ye girmesi ile birlikte şehre yarımada anlamına gelen bir isimdir. Dicle nehri burada kıvrılıp bir su adası gibi bir alan oluşturduğundan adaya benzetilmiştir.

Cizîra Botan Abbasiler devrinde şehrin yöneticisi Ömer olduğundan Cezire-i İbn-i Ömer ve daha sonra Cizîra Botan denmiştir

Ceziretuşşeref :Akkoyunlular Cizre'ye Ceziretuşşeref derlerdi.

Gazeriye: Osmanlı İmparatorluğu döneminde şehrin ismi Gazeriye olarak anılmıştır.

Cezire-i İslam: Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi altında, Cizre'nin ismi "Cezire-i İslam" olarak da bilinirdi.

Jazirat ibn 'Umar: Arapça'da Cizre için kullanılan bir isimdir.

Cizre-i Kürdistan: 20. yüzyılın sonlarından itibaren, Kürt nüfusunun yoğun olduğu bir bölge olarak Cizre için kullanılan bir adlandırma.

Cizre :Cumhuriyet döneminde ise küçük bir düzeltmeyle şimdiki ismi olan Cizre olarak değiştirilmiştir.