Cizre'de Kavurucu Yaz Sıcaklarına Karşı Serinleten Sokak Lezzetleri

Cizre, sıcaklık rekorlarıyla bilinen bir ilçe olarak yaz mevsiminde adeta kavruluyor. Bu aşırı sıcaklar, ilçenin günlük yaşamını ve serinleme alışkanlıklarını doğrudan etkiliyor. Cizre'de yaz aylarının kavurucu sıcaklarında hemen her mahallede, serinletici sokak lezzetleriyle karşılaşmak mümkün.

Her köşede görebileceğiniz Eskimo, Karşembeş, limonata, dondurulmuş limonata ve bici bici tezgahları, bu sıcaklara karşı birer kurtarıcı niteliğinde. Aynı zamanda parklarda, elinde termosla bu serinleten lezzetleri satan çocuklar da sıkça görülüyor.

Bu serinletici tatlar, sadece sıcaklarla başa çıkmak için değil, Cizre’nin kültürel dokusunun önemli bir parçası olarak da öne çıkıyor. Her bir lezzet, kendine has bir geçmişe ve hikâyeye sahip. Farklı tariflerle hazırlanan bu sokak lezzetleri, Cizre’nin yaz mevsiminde vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş durumda.

“Önemli olan kazancımız değil, önemli olan insanlara bu lezzeti tanıtmamızdır “

Hem yerel halk hem de ziyaretçiler için bu tatlar, Cizre’de yazın en sevilen geleneklerinden biri olarak yaşatılıyor. Cizre’nin meşhur serinletici lezzetlerinden biri limonata. Cizre’de limonata kültürü uzun bir geçmişe dayanıyor. Cizre Hz Nuh türbesinin yanında bulunan yıllara meydan okuyan limonatacı Hacı Fettah Cavıldak, Cizre limonatasının ilçeye özgü bir karışım olduğunu belirterek, yazın 50 dereceyi bulan sokaklarda bu limonataların serinletici etkisini vurguluyor, Cavıldak ,"Ramazan aylarının vazgeçilmezi olan Cizre limonatasını, Türkiye'nin birçok ilinde siparişle gönderiyoruz. Dondurulmuş olarak yurt içi ve yurtdışına yolluyoruz çünkü bu tat Cizre’ye özgü ve başka yerlerde aynı şekilde yapılmıyor” dedi. Cavıldak, günde 300’e yakın 1.5 litrelik limonata satışı yaptıklarını ve bazen özel araçlarla kilometrelerce yol kat ederek limonata almak için gelen müşterilerinin olduğunu belirterek şunları ifade etti; ”Cizre'de limonata yapımı çok eskilere dayanıyor. Bizim ailede 1950’lerde başladığını söylebilirim bizlerde günümüze kadar sürdürüyoruz. Artık Cizre limonatasını bölgede bilmeyen yoktur.

Buraya gelen yabancılar bir kez tadına baktı mı artık devamlı müşterilerimiz oluyor.Dondurulup memleketlerine gönderiyorlar. Artık bu işi maddi kazançtan çok kendi lezzetlerimizi tanıtmak amacıyla yapıyoruz ve normal limonatalar bir bardağı 50-60 liradan satılıyor bizde ise bardağı 10 lira .ve bunun için bazen kuyrukta saatlerce bekleyenler oluyor önemli olan kazancımız değil önemli olan insanların bu yaz gününde bu lezzeti tatmaları ve tanıtmamızdır.Artık ben de çocuklarıma öğretiyorum nesilden nesile”.

“Cizre’ye özgü tarihi tatların Coğrafi İşaret Tescili alması gerekiyor"

Cizre'nin serinleten ve hemen her dükkânda bulunabilen bir diğer tat ise Cizre'ye özgü Eskimo'dur. Cizre’nin tanınan simalarından ve çay ocağı işletmecisi Edip Ataç, Eskimo yapımının Cizre'de çok köklü bir geçmişi olduğunu belirtiyor. Ataç, "1986 yılında Eskimo yapımına başladım ve o tarihten günümüze kadar bu geleneği sürdürüyorum. Cizre Eskimosu meşhurdur. Cizre’ye özgü bir yapılışı ve Cizre şerbetiyle yapılan bir tattır. Bu ve benzeri Cizre’ye özgü tarihi tatların Coğrafi İşaret Tescili alması gerekiyor" diye ifade etti.

Cizre Karşembeşi de limonatası ve Eskimo’su gibi meşhur bir tat olarak dikkat çekiyor.Yüzyılllardır Cizre sokaklarında karşembe tezgahları ilgi görüyor.Sıcaklık rekorları kırıldıkça tüketim daha da artıyor. Karşembeş, yaz kültürünün önemli bir parçası haline gelmiş durumda. Karşembeş satan esnafların yanı sıra Cizre parklarında ,sokaklarda çocukların ellerinde termoslarla dolaşarak bu serinletici tatları sunduğunu görmek mümkün.

Bu serinleten soğuk içecekler, sadece serinlemekle kalmayıp, aynı zaman da Cizre’de her bir lezzetin asırlardır süren ayrı bir tarihi, hikayesi bulunmaktadır...