Şırnak’ta kahverengi kokarca uyarısı!

Şırnak Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Resmi internet sayfasında, kahverengi kokarca böceğinin zararları nedir? Mücadelesi nasıl yapılır? Hakkında bilgi verdi.

Kahverengi kokarca böceği, son yıllarda birçok bölgede tarım zararlısı olarak dikkat çekmiştir. 'kahverengi kokarca' adlı böcek türü, tehdit oluşturmayı sürdürüyor. Peki, Kahverengi kokarca böceği nedir, insana zarar verir mi? İşte kahverengi kokarca böceğiyle ilgili bilgiler...

​Kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys), Çin, Japonya, Kore, Tayvan gibi Uzak Doğu ülkeleri kökenli bir türdür. 300 konukçusu olan kahverengi kokarca böceği tarımsal üretimde ciddi kayıplara neden olan zararlı, istilacı bir türdür. 1990’lı yıllarda anavatanından Kuzey Amerika’ya sıçramış ve 2000’li yıllarda Avrupa’da görülmeye başlamıştır. Gürcistan’da 2016 yılında tespit edilen bu zararlı organizma, 2017’de bir salgına neden olarak ciddi ekonomik kayıplara yol açmıştır. Türkiye’de ilk kez 2017 yılında Artvin’in ilçeleri Kemalpaşa, hopa’da tespit edilmiştir. Bir yıl sonra bu alanlarda popülasyon oluşturmuştur. Akabindeki yıl ise yeni ilçeler ve illere genişlemiştir. Kahverengi kokarca böceği, bitkisel materyaller, ulaşım araçları, erginlerin uçuşu ve ticari faaliyetlerle bir ülkeden diğer ülkelere yayılış göstermektedir. Kahverengi kokarca böceğinin insan sağlığına zararlı bir etkisi yoktur. Bununla birlikte yaz mevsimi sonunda kışlamak üzere özellikle ev ve depo gibi korunaklı alanları tercih ettiği için fiziksel rahatsızlık yaratır.Kahverengi Kokarca Böceği Görüntüsü

Kahverengi kokarca böceği, halk tarafından osuruk böceği olarakta bilinmektedir. Erginleri 12- 17 mm boyutlarındadır. Kahverengi kokarca böceği kahverengi tonlarında benekli bir türdür. Yaklaşık 1-3 mm çapında ve 1,6 mm uzunluğunda soluk renkli yumurtalara sahiptir. Yumurtalarını ekseri yaprakların altına 14-28’li kümeler halinde bırakırlar. Beş nimf dönemi geçiren yumurtalar erginliğe ulaşırlar.

Kahverengi Kokarca Böceği Zararları

Kahverengi kokarca istilacı, polifag bir türdür. Birçok sebze, meyve, hububat ürününe zarar verir. Bunlar: biber, domates elma, fındık, armut, şeftali, kivi, kayısı, pamuk, çeltiktir. Doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki şekilde zarar verirler. Konukçusu olduğu bitkide doğrudan zarar oluşturmaktadır. Kışlamak için toplandığı alanlarda insanlara dolaylı olarak rahatsızlık verirler. Keskin emici ağız yapısına sahiptir. Ergin ve nimfleriyle birçok meyve ve sebzede emgi yaparak zarar verir. Beslendiği meyvelerde ilk etapta küçük nekrotik alanlar oluşturur. Asıl zararı meyvelerin olgunlaşma sürecinde verir. Özellikle elma, armut, şeftali ve nektarin gibi ürünlerde üretim dönemi boyunca meydana gelen zarar, meyvelerde derin nekrozlar, şekil bozuklukları ve meyve içinde genişleyen çürük benzeri doku kayıplarına neden olur. Soya ve mısır taneleri, zararlı nedeniyle tohum özelliklerini kaybeder. Fındıkta boş, şekilsiz ve lekeli meyve oluşumuna sebep olur. Verim ve kalite kaybına yol açar. Zararlı, birçok konukçu bitkide olgunlaşma öncesi dönemde beslenir. Bu türün verdiği zarar hasat zamanına yaklaştıkça daha belirginleşir.

Kahverengi Kokarca Bulaşma Yolları

Üretim Malzemeleriyle: Bitkisel üretim materyalleri olan fideler ve fidanlar üzerinde bulunan yumurtalar ve nimflerle taşınabilir.

Taze Meyve ve Sebzelerle: Sevkiyat esnasında taşınan sebze ve meyveler üzerindeki yumurtalar, nimfler ve erginlerle bulaşabilir.

Erginlerin Uçuşlarıyla: Yüksek uçuş kapasitesine sahip erginler, 24 saat içinde ortalama 2 km uçabilir.

İthalat Sürecinde: Kışlama döneminde uzun süre depolanan ürünler ve taşıma malzemeleri üzerinde toplanan erginler, ithalat işlemleri sırasında bulaşabilir.

Kahverengi Kokarca Böceği Evde

Kahverengi kokarca böceğinin yayılma şekilleri bitkisel materyallerle, ulaşım araçlarıyla, erginlerin uçuşu ve ithalat süreçleriyle gerçekleşir. Bu nedenle zararlı alanlarının belirlenmesi ve iç karantina önlemlerine öncelik verilmesi önemlidir. Zararlı, yaz mevsimi sonunda kışlamak için özellikle ev ve depo gibi korunaklı alanları tercih eder. Bunun için kışlaklarda mücadele büyük önem taşır. İlkbaharda kışlaklardan çıkmadan önce yapılacak mekanik mücadele (erginlerin toplanması ve imhası) önemlidir. Kimyasal mücadele de, yıl içinde popülasyonu düşürebilir.

Kahverengi Kokarca Böceği İnsana Zarar Verir Mi?

Kahverengi kokarca böceği, insan sağlığına herhangi bir tehlike oluşturmaz. Yaz mevsimi sonunda kışlamak için genellikle evler ve depolar gibi korunaklı alanları tercih ederler. Bunun için fiziksel rahatsızlık yaratabilir.

Kahverengi Kokarca Böceği Nasıl Yok Edilir? Kahverengi Kokarca Böceği İlacı

Zararlının bulaştığı tarım alanlarında kimyasal mücadele uygulanabilir. Biyoteknik mücadelede ise feromon tuzaklarından faydalanılabilir. Bakanlığımız, 2018 yılından itibaren kahverengi kokarca böceği ile mücadele etmektedir. Bunun için bulaşık olan alanları belirlemek amacıyla İl Müdürlüklerine feromon tuzakları dağıtarak araştırma çalışmalarını sürdürmüştür. Halkın bilinçlenmesi için zararlıyı tanıtan afiş ve broşürler hazırlanmıştır. Ayrıca, Kahverengi Kokarca Böceği Zirai Mücadele Teknik Talimatı oluşturulmuştur. İlaçlı mücadele için bitki koruma ürünleri ruhsatlandırılmıştır. Zararlı ile mücadelede kullanılacak olan yumurta parazitoiti Trissolcus japonicus’un kitlesel üretim çalışmaları tamamlanmıştır. 2023 yılı haziran ayında bölgeye kitlesel salımına başlanmıştır.

Şırnak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada şunlar kaydedildi: “İstilacı Kahverengi Kokarca zararlısı nedir, mücadelesi nasıl yapılır sorularının cevabı ve ayrıntılı bilgi için İl/İlçe Müdürlüklerimize müracaat edebilirsiniz.”