Devasa boyutlara ulaşan kent nüfusları hatta bir adım ileri giderek ülke nüfuslarını yönetmek için farklı kavramları gündeme taşımak gerekiyor. Yönetim veya idare kavramı yeri ve zamanı geldiğinde müdahale, icraat, sorunları çözme, halletme ve kuralları uygulamak olarak daha çok algılansa bile bunun yanında sorunları engelleyen yönleri ile yönetim kavramına açıklık gerekmektedir.
Önleyici tedbir kavramı son zamanlarda daha çok eşine şiddet uygulayan kişiler için kullanılan bir kavram olarak öne çıkması da bir garabet. Bu da olayın toplumsal bir acı tarafı. Neden sadece eşine şiddet uygulayanlar için kullanılan bir kavram ? Başka durumlar için bu düşünülemez mi ? İşin esasında bu kavram elbetteki salt hukuk veya ceza alanın için oluşturulan bir müessese değil. Çok geniş bir yelpazede düşünürsek toplumsal yaşamda birçok alanda bu kavramın içselleştirilmesi sorunların ortaya çıkışını önceden önleyecek bir tedbire dönüşebilecektir. Bu da aslına bakarsanız yönetim olgusunun önemli bir boyutu. Zira sorunların çıkışıyla birlikte bu sorunla mücadele hem zaman hem de maliyet boyutlarını gündeme getireceği gibi aynı zamanda oluşan zararların bir çok açıdan telafi edilmez yönünü de göz ardı etmememiz gerekiyor.
Yönetim sınıflarının özellikle bütçe yönü ile düşünüldüğünde sorunların çıkışı harcama kalemlerini harekete geçirdiği için bir çok yönü ile bundan haz duymaları da işin ettik olmayan ama üçüncü dünyanın bir kaderi durumunda. Bu yönteme göre bütçe harcamaları beraberinde getirdiği tüketimi yönetme yetkisi yönetime hareket etme alanı yaratıyor. Elbetteki bu durum toplumsal maliyeti arttıran ve bütçenin gider kalemini geliri hızla tüketen özelliklere sahip olması yönü ile pek de kamuoyunca onaylanmaz bir kısır döngü. İşte bu aşamada ne bütçenin gider kalemini harekete geçirerek gelire kaynaklık eden kitlenin tepkisini çekmek ne de insan ve çevrenin zarar görmesini engellemek için yazımızın konusunu oluşturan “önleyici tedbirleri” yaşamın bir parçası haline getirmek gerekiyor.
Yaşanmış bir örneği burada dile getirmekte fayda görüyorum. Şöyle ki ; bir belde çevresinde geçen sene yeterli boyutlarda yağışlar olmasına rağmen yazın büyük bir su sıkıntısı yaşandığı gözlemlenir. Günlerce ve haftalarca yaşanan su kesintileri belde halkını canından bezdirir ve belediye yöneticileri çok zor durumlar yaşar. Hem politik hem de hemşehri yönleri ile. Bu durumu analiz eden yönetim ertesi yıl için önleyici tedbir paketi oluşturur. Bu pakette özellikle insan ihtiyacı için yaratılan şehir içme suyu şebeke sisteminin bir çok mahalle ve sokakta kaçak kullanıldığı yine adı üstünde “içme sularının“ bağ ve bahçe gibi esas amaçlara aykırı bir şekilde tüketildiği tespiti yapılmış. Hemen çözüm maddelerine geçilerek ekipler oluşturulmuş hızla kaçak su hatları kesilerek mühürlenmiş. Yine baş ve bahçeye kural dışı çekilen hatlara su akışı durdurulmuş. Sadece bu iki terbir ertesi yıl havalar çok sıcak olmasına rağmen etkisini göstermiş ve içinde bulunulan yılda su sıkıntısı yaşanmamış. Evet bu bir masal gibi algılansa bile yaşanmış bir gerçek durum. Bunu neden anlattık ? Önleyici tedbirlerin etkilerinin tam olarak ne sonuçlara sahip olduğunun pratikteki örneğini anlatmaya çalıştık. Buna benzer bir örnek de ; sel ve deprem gibi doğal afetler. Bı afetler yaşanmadan konutların sağlam zeminlere konumlandırılması kadar büyük bir önlem olabilir mi? Potansiyel riskler varken her an olacakmış gibi önlemler almaya çalışmak büyük düşünmenin bir örneği olsa gerek.
Yönetim ve idare süreçlerinde özellikle maliyet oluşturan ve süre ile yarışan sorunların anlatmaya çalıştığımız “önleyici tedbir” kavramıyla hal yoluna koyma düşüncesi somut çıktıları ile daha az maliyet ve maddi zararların tam veya daha az meydana gelmesini beraberinde getirmektedir. Yönetme sanatında düz mantık yerine sorunların kaynağına inen ve buna göre çözümler üreten bir yetkinliğe sahip olma çabası başarının anahtarını getireceği bir kenara yazmak lazım.