Cizre Dengbej Evinin Milli Eğitime Tahsis edildiği İddiası TBMM'ye taşınıyor

Şırnak’ın Cizre ilçesinde bulunan ve Cizre Belediyesi’ne ait olan Botan Dengbej Evi’nin Cizre ilçe milli eğitim müdürlüğüne devredilmesinin ardından Şırnak YSP Milletvekilleri, Ayşegül Doğan Dağlı, Nevruz Aslan Uysal ve Mehmet Zeki İrmez TBMM başkanlığına ortak soru önergesi verdi.
"Dengbêj evlerinin işlevsizleştirilmesi, kapatılması veya devrî Kürt halkının kolektif belleğine ve kültürüne yönelik bir saldırı değil midir? "
YSP Milletvekilleri Ayşegül Doğan Dağlı, Nevroz Uysal Aslan ve Mehmet Zeki İrmez; "Kayyımca yönetilen Cizre Belediyesi Meclisi, Belediyeye ait olan ve Kürt kültürüne katkı sağlayan Botan Dengbêj Evi’ni “yöresel müzik, sanat ve tarihi değerleri yaşatmak ve fiziki ortam sağlamak” gibi inandırıcı olmayan gerekçelerle İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne devretmiştir."
Konu hakkında Yeşil Sol Parti Şırnak Milletvekilleri Ayşegül Doğan Dağlı, Nevroz Uysal Aslan ve Mehmet Zeki İrmez Meclis Başkanlığına ortak soru önergesi verdiler.
Yeşil Sol Parti Şırnak Milletvekilleri konuyla ilgili yapılan açıklama şu şekilde; “Kürt coğrafyasında belediyelere atanan kayyım icraatlarının başında; Kürtçe yazılan veya sembol Kürt isimlerinin yer aldığı tabelaların kaldırılması, anıtların yıkılması ve kültür-sanat mekânlarının işlevsizleştirilmesi, kapatılması ya da başka kurumlara tahsisi gelmektedir. Bunlardan sonuncusu Şırnak’ın Cizre İlçesindeki Botan Dengbêj Evi'dir.
Kürt kültürü, sanatı ve edebiyatının önemli bir geleneği olan, sese nefes ve yaşam veren “Dengbêj” ve “Dengbêjlik” tarihi, sosyal ve kültürel içeriğe sahip bir gelenektir. Kürt kültürünü, tarihini, gündelik yaşamını, acılarını ve aşklarını günümüze aktaran bu gelenek, sözlü Kürt kültürünün temelini oluşturmaktadır.

Botan Dengbêj Evi diğer Dengbêj evleri gibi işlevi ve varlığıyla hedef alınmıştır.
Şırnak'ın Cizre ilçesine bağlı Kale Mahallesi’nde 22 Şubat 2015 tarihinde DBP'li belediye tarafından açılan Botan Dengbêj Evi de, kayyım atamasının ardından geleneği tamamen yok sayan farklı amaçlarla kullanılmaya başlanmıştır. Dengbêjlerin divan kurduğu tarihi mekân nişan, mevlit ve düğün organizasyonları için tahsis edilmiştir. Artık Dengbêj divanları yapılmadığı için Cizrelilerin uğramadığı evin çalışanları dahi Antep’ten getirilen personelle değiştirilmiştir.
İddialara göre, eski kayyım Ahmet Adanur’un, "Bu Ermenileri sökün buradan" talimatı sonrasında Aram Tigran, Karapate Xaço, Şakiro ve Ayşe Şan'ın fotoğrafları kaldırılmıştır. Daha sonra Dengbej Evi'nin girişindeki M. Arif Cizîrî, Hesen Cizîrî, Seîd Axaye Cizîri gibi Kürt sanatçıların fotoğraflarının asılı olduğu tabela da kaldırılarak yerine,‘Mehmet Ağa Kasrı Dengbejler Evi ve Melaye Cizîrî Kütüphanesi’ yazılı olanı asılmıştır. Son olarak 07.08.2023 tarihinde Cizre Belediyesi’nde kayyım bu politikanın ardılı olarak, Dengbêj Evini İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne devretme kararı almıştır.
Devir kararı “Mülkiyeti Cizre İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne ait Cudi Mahallesinde bulunan ekli krokide, sınırları belirlenen ve yıkılan Fatih İlkokulunun bulunduğu alanın belediyemizin devredilmesi şartıyla, ilçemiz Dağ Kapı Mahallesinde bulunan ve mülkiyeti belediyemiz ait Dengbej Evi (Mehmet Ağa Kasrı) olarak faaliyet gösteren taşınmazın; yöresel müzik, sanat ve tarihi değerleri yaşatmak ve daha uygun ortam, fiziki mekan sağlamak amacıyla ilçemizde bulunan Güzel Sanatlar Lisesi’nin kullanımına sunulmak üzere İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne devrinin kabulüne”şeklindedir.
Bu bağlamda;
1- Milli Eğitim Müdürlüğü’nün Güzel Sanatlar Lisesi’nin kullanımına sunulmak üzere belediyeden bir taşınmaz talebi var mıdır?
2- Yıkılan Fatih İlkokulu’nun bulunduğu alan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce neden âtıl bırakılmıştır?
3- Dengbêj Evi’nin yıkılan Fatih İlkokulu’nun bulunduğu alanla takasında belediyenin çıkarı nedir?
4- “Yöresel müzik, sanat ve tarihi değerleri yaşatmak ve daha uygun ortam, fiziki mekân sağlamak amacıyla” denilen gerekçede yöresel müzikten kastedilen nedir? Güzel Sanatlar Lisesi öğrencilerine Kürt müziği dersleri mi verilecektir?
5- Belediyenin yeni bir DengbêjEvi projesi var mıdır?
6- Dengbêj evlerinin işlevsizleştirilmesi, kapatılması veya devrî Kürt halkının kolektif belleğine ve kültürüne yönelik bir saldırı değil midir?
7- Kayyım atanan tüm belediyelerdegörülen bu uygulamalar,geleneksel kültürü yok etmeye yönelik birgirişim değil midir?
8- Kayyım yönetimindeki Cizre Belediyesi’nde şimdiye kadar kaç taşınmaz satılmış ve/veya devredilmiştir? (Haber Merkezi)