Son yıllardaki ekonomik başarısı çini her anlamda dünyanın adı okunan ülkesi haline getirdi. Demokratik konumu hariç tutulursa ekonomik, ticari ve kentsel alanlardaki kalkınması ile başarı çıtasını oldukça yükseltti. Bir çok ülke Çin modelini örnek alma konusunda çabalar içerisine girmesine rağmen bu ölçekteki başarıyı yakalamak çok da kolay değil açıkçası. Çünkü bu başarı binlerce yıllık temele sahip nitekim devletleşme yönü ile Çin'in ilk hanedanı yaklaşık MÖ 2100'de kurulan efsanevi Xia Hanedanı ile başlamış bulunuyor. Ülke bu tarihten sonra büyük dönüşümlerin ardından günümüz itibari ile dünyanın en büyük nüfusuna sahip ülkesi. Çin'de 55'den fazla etnik grup bir arada yaşıyor. Hanlar 1 milyar 200 milyon kişiyle hem Çin'in hem de dünyanın en kalabalık nüfusa sahip olan etnik grubu. Çinlilerin yüzde 90'ı Han soyundan geldiğine inanıyor. Görüldüğü gibi kültürel anlamda homojen olmasa dahi sosyal açıdan oldukça bütünleşik bir yapı arzediyor Çin toplumsal yaşamı.

Çin ekonomik modeli sayesinde ülke şu anda küresel düzeyde dünyanın en büyük imalat ekonomisi ve ihracatçısı konumundadır. Çin ayrıca dünyanın en büyük çok sayıda emtia tüketicisi ve küresel metal tüketiminin yaklaşık yarısını bu ülkegerçekleştiriyor.. Tabi bu sonuçla aynı zamanda dış satım konusunda bu ülke dünya birinciliğini kimseye kaptırmıyor son yıllarda. Şu anki model her ne kadar serbest piyasa ekonomisi ilkeleri ile çalışıyorsa da aslında model Çin Komünist Partisi'nin bir projesi. Uzun süreli iktidar ile ciddi bir istikrar programı sabır ile birleşince şimdiki devasa ekonomik model ortaya çıkmış bulunuyor. Mutlak itaat, otokratik ve anti demokratik rejim, muhalefetsiz yönetim Çin modelinin gizli şifreleri.

Çin modelinin başarısındaki toplumsal yapıyı şu örnekle somut hale getirebiliriz. Köylerde evlerin altında atölyeler var. Gençler bu atölyelerde sabah akşam örneğin gömlek üretiyor. Bu modeli gerek sosyal yaşam koşulları ve gerekse yasalar bir çok ülkede engel yaratır. En basit yaklaşımla sanayi bölgesinde olmaması nedeniyle çevreye verdiği gürültü ve kirlilik başka ülkelerde bu modele engel teşkil eder. Bu örnekten anlaşılacağı üzere Çin modelinde bir çok medeni dünya standardı dışlanarak ve hatta insan onuru ayaklar altına alınarak makro ekonomik başarılar elde edilmiştir.

Tabi son cümle ile varolan devasa Çin’in bu başarısı hakir görülemez. ELbette gönül isterdi ki ki bu ülkede insanca yaşam koşulları Avrupa standartlarında olsun. Ancak yaklaşık 1 milyar 200 bini bulan ülke nüfusunun karnını doyurmak ve diğer tüm yaşam ihtiyaçlarını sağlamanın da yolu ancak ve ancak sistemde izlenen istikrarla olabileceği de bir gerçek. Çok basit yaklaşımlar ile bu devasa sistem yargılanamaz. Nitekim Çin’deki dinamik ekonomik yapı sonucu oluşan olağanüstü üretim ve beraberinde getirdiği mal ve hizmet ucuzluğu tüm dünyada etki göstererek genel bir ucuzluk yaratmıştır. Belki de bu model sayesinde dünyanın birçok ülkesinde insanlar açlıktan ölmüyor diğer yandan Çin'de üretilen etkili ve ucuz ilaçlar sayesinde sağlığına kavuşuyor.. Yine 2019-2020 yıllarında yaşadığımız covid19 her ne kadar Çin’den dünyaya yayılmış olsa dahi milyarlarca insanın virüs aşısını da Çin üretmeyi başardı. Dolayısıyla bu ekonomik yapı ve ötesinde devlet kurumsallığı bir nevi dünyaya büyük hizmetler sunuyor son kertede. Bu devasa ekonomi ve devlet olmasaydı dünyanın büyük sorunlar ve tarihsel gerilemeler girdabında olmayacağını kim iddia edebilir ?

Yukarıdaki tespitler neticesinde Çin ekonomisinin, salt kendini idame ettiren ve vatandaşlarının geçimini sağlayann bir model olmaktan öte fünya için de yararlı ve bir o kadar önemli bir nimet olduğu açık.