
Ömer AYDA
Haberleri Nasıl Okumalıyız?
Her şey haber okuyarak başlar, sevdiğiniz sosyal medya hesaplarımıza veya haber kaynaklarımıza gece yarısı ya da başka bir zaman diliminde bir göz atmakla devam eder. Kaçırmamanız gereken son dakika haberi ile dikkatinizi çeken bir başlık yakalıyoruz. Bir tıklama diğerine yol açar. Farkında olmadan sonsuz güncellemeler ve duygu yüklü sosyal medya paylaşımları ya da korku yayan haberler sizi felakete sürüklüyor.
*
Üç saat sonra omuzlarınız gergin, mideniz düğümlenmiş ve bedenimiz yorgun durumda olmasına rağmen ancak hâlâ telefonu bırakamadan okumaya devam ediyoruz. Tüm bu haberleri okurken, bir yönüyle stresli olurken diğer yandan felaket haberleri arasında nasıl bir denge kuruyorsunuz?
*
Sürekli olarak takip ettiğiniz haberleri okumaya mecbur hissettiğinizde kendinize şu soruyu sorun: Bu haber ne kadar doğrudur? Okuduğunuz haber kaynakları konusunda seçici olun çünkü birçok haber; aslında korku, propaganda ve topluma manipülasyonu satan ve algıları şekillendiren bir iştir. Bu iş, her zaman taraflıdır ve insanları bölmeye ve kamuoyunu şekillendirmeye yarayıp birilerini zengin eden bir para kazanma aracıdır.
*
Örneğin, Binyamin Netanyahu Nükleer Silahlar Kullanır mı? gibi haberleri okuduğunuzda sorunun asla cevaplanmadığını göreceksiniz çünkü haberde bilmeniz için bir yol yok. Bu nedenle haber sadece gazete satmak veya tıklama elde etmek için vardır. Çünkü insanların endişelendiği ve muhtemelen okuyacakları şeyin korku olmaktan öteye geçmeyen metinler fotoğrafıdır. Birçok gazete ya da sözde aydın kesim bilgi konusunda yazdığı haberler dikkat edilerek okunması gerekir çünkü medyadaki birçok bilgi gerçek değildir. Sadece fikir, önyargı, spekülasyon, etki ve korkudan ibarettir.
*
En iyi örnekleri her zaman ortada mesela en ufak bir savaşta bile medya , endişe tohumlarını zihnimize ekiyor; önyargı, suçlama ve nefret yaratarak korkunç bir dil kullanıyor. Bu anlamda kendi yaşantımız veya toplum için önemli olan konuları okuduğumuzda odaklanmanız gereken en önemli şey, güven olmalıdır. Medya tarihi bize birçok haber başlığının yersiz bir tuzaktan ibaret olduğunu göstermiştir.
*
Mesela bana kalsa bazı başlıklarını okumanın hiçbir şeye faydası yoktur. Hatta hiç okumamak, okumaktan daha iyi olduğunu söylemekte zarar yok. Sadece bazı haberlere güvenerek bilgi sahibi olmak fotoğrafın görünmeyen yüzünden mahrum olmaktır. Bu manada sosyal medya algoritmalarının ne göreceğinize karar vermesine ya da da bazı haberlere bağlı kalmanıza izin vermek yerine birkaç güvenilir kaynak seçerek medyadaki algıyı daha iyi okumak için faydalı olduğu kanıtlanmıştır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.