Şeyh Şerif’in kabrindeki baş ucu taşında Mekkeli Şeyh Şerif yazılı ve yüz yıllar boyunca Şeyh Şerif vefat ettiği halde halada barış yönü ile tasarrufu devam eden, veli zatların yakaza aleminde Şeyh Beşir ile kardeş olduğunu, sohbet ettiklerini gördüklerinden dolayı kuvvetle muhtemeldir ki Şeyh Şerif bir Sahabe olsun.

Eski ismi Alyan-Delavekasré olan ve 1990 yılına kadar İdil ilçesi Mardin iline bağlı iken bu ilçenin bir bucağı olan Oyalı (şimdi Şırnak ili İdil ilçesine bağlı bir köy) köyünün güney doğusuna bir km uzaklıkta Rivané adı ile bilinen bir eski yerleşim yeri vardır. Rivan Van yolu anlamını taşıyor, bölge insanı bu manayı veriyor. Rivayetlere göre Arabistan tarafından gelen bezirganlar, tüccarlar Rivanéye vardıklarında orada istirahat için konaklardı. Ayrıca bu mevkideki düzlükte bir höyük de var. Eski zamanlarda bir köylü bu tepenin; yani höyüğün üstünde boyutu küçük bir altın heykelcik bulmuş. Hala tepede çömlek çokça vardır. Rivanédeki höyüğün dışındaki yerlerin hepsi bazalt taşları ile kaplı, alabildiğince geniş bir düzlüktür. İşte tam bu düzlüğün orta yerinde etrafı kesilmiş bazalt taşlarla çevrili bir mezar bulunmaktadır. Bu mezarın baş ucundaki mezar taşında “Mekkeli Şeyh Şerif” yazılıdır. Bölge insanı bu mezar sahibi olan Şeyh Şerife çok kıymet vermiş ve hala da veriyor.

Çevrede Riva (rivané) mevkiinde medfun Şeyh Şerif o kadar kıymetliki eskiden insanlar aralarında bir anlaşmazlık, bir müşkül durum olduğunda iki taraf Şeyh Şerif’in kabrinin başına gelir suçlu var sayılan şahıs veya aile yüzünü mezara çevirerek yemin edip ben yapmadım, ben suçsuzum dediğinde karşı taraf eyvallah ben sana artık inandım sen bu işten bu meydana gelen müessif olaydan uzaksın bu suçu yapmadığına kanaat getirdik derdi. Veya derlerdi. Ve iki kardeş gibi, iki dost aile gibi köyüne, köylerine beraberce dönerlerdi. Veyahut gelen iki kişi veya yemin edecek şahıs eğer o suçu işlediği halde Şeyh Şerifin kabrinin başına gelmiş ise; karşı taraf o kişiye haydi yemin et dediğinde yalan yere yemin etmeye cesaret edemezdi. Suçunu orada hemen itiraf ederdi. Derdi ki bu suçu ben işledim verilecek cezama razıyım. Bölgenin ileri gelenleri iki ailenin arasına girip gerekli girişimler yapıldıktan sonra barış sağlanırdı.

Nakşibendi tarikatının Halidi kolunun Cizre’de ve çevresindeki irşad ile görevli şeyhlerinden Şeyh Seyda El Cezeri’nin (r.a.) çok değer verdiği bir halifesi; hayatının sonuna kadar irşadını Oyalı (Delavékasré) ve çevre köy ve beldelerinde ifa eden Şeyh Beşir (r.a.) de Şeyh Şerif’in kabrini çok ziyaret edermiş. Şeyh Beşir r.a. zamanında yaşamış bazı veli zatlar yakaza (manevi bir hal şeklindeki bir mertebedir) aleminde Şeyh Şerif ve Şeyh Beşir’i berber sohbet ettiklerini görmüşler. Kardeş olduklarını anlatmışlar.

Motorlu araçlar çok az iken, memleketimizde daha yok iken insanlar binek hayvanlarını yük ve insanları taşıma aracı olarak kullanırlardı. Rivané güzergahında yolculuk yapan yolcular Şeyh Şerifin kabrine yakın bir mesafeye geldiklerinde bila istina binek hayvanlarından iner, hayvanın (at vb.) yulalarından tutar yaya olarak yürür, kabir mesafesini geçtikten sonra tekrar hayvanının sırtına binerlermiş. Hiçbir insan biner vaziyette önünden geçemezdi. Dilden dile anlatıla gelen bir hikayede şöyle vuku bulmuş. Bir Yahudi adam Rivan mevkiine gelmiş. Atının sırtından inmeden Şeyh Şerif’in kabrinin yanından geçmiş. Belli bir mesafeyi kat ettikten sonra atı birden bire şaha kalkmış, yahudinin kılıcının kını bir tarafa fırlamış ve adam yere düşerken keskin kılıcın ucu beline saplanmış ve orada can vermiş. O mevkide tırbé yahudiya diye bir mevki de var. Yani bir Yahudi mezarlığı da vardır.

Şeyh Şerif’in kabrindeki baş ucu taşında “Mekkeli Şeyh Şerif” yazılı ve yüz yıllar boyunca Şeyh Şerif vefat ettiği halde hala da barış yönü ile tasarrufu devam eden, veli zatların yakaza aleminde Şey Beşir ile kardeş olduğunu, sohbet ettiklerini gördüklerinden dolayı kuvvetle muhtemeldir ki Şeyh Şerif bir sahabe olsun.

Kaynak: Yaşlı çevre insanlarının sözlü bilgileri.

Oyalı köyünden Vasıf Ay

Şeyh Abdülsamed. Merhum Şeyh Beşir r.a. mahdumu.